نوشته های مرتبط
معمارى قاجار در شیوهٔ اصفهان دسته‌بندى مى‌شود. در روزگار قاجار و پس از سفرهاى ناصرالدین‌شاه به فرنگ، عناصرى از معمارى مغرب زمین با معمارى اصیل ایرانى در آمیخت؛ مانند قوس‌هاى هلالى و نیم‌گرد. این تأثیر در نماى ساختمان‌ها بچشم مى‌خورد و تأثیرى ظاهرى مى‌باشد. اما با این همه زیاده‌روى در کاربرد آنها نوعى آشفتگى بوجود آورد که این فرم‌ها را رو به انحطاط برد. در همین زمان در شهرهاى مختلف آثارى بدیع بوجود آمد. نهضت خانه‌سازى
نیز به شهرت خاص خود دست یافت.
اشکال مختلف معمارى در قالب خانه‌سازی، کاخ‌سازی، دروازه، مسجد، بازار، حمام و بناهاى عمومى شامل تکیه، حسینیه و باغ پا گرفت و در محله‌هاى مختلف بنا شد.
در دوران ناصرالدین‌شاه، معمارى و هنرهاى وابسته به آن مانند کاشى‌کاری، گچبری، آیینه‌کاری، حجارى و نقاشى رونق پیدا کرد. تأثیر بیگانه در ایران زیاد شد و در عین حفظ سنت‌هاى هنرى گذشته، اقتباس‌هاى نسبتاً پسندیده‌اى رواج یافت. در دوران قاجار فضاى داخلى اتاق‌ها منقوش شد و در پوشش بیرونى بنا از گچ، و نقوش برجسته استفاده شد. این آثار شامل مجموعهٔ ابراهیم‌خان در کرمان، عمارت کلاه‌فرنگى در تهران و کاخ شاهى باغ نگارستان، مسجد نراقى در کاشان، بازار وکیل و خانهٔ قوام در شیراز و خانه‌هایى در اصفهان بود. شیراز و کرمان هر یک آثار باارزشى از تاریخ معمارى معاصر ایران محسوب مى‌شوند.
مجموعهٔ کاخ گلستان در زمان سلطنت ناصرالدین شاه به شکل کنونى درآمد.
کاخ صاحبقرانیه از ساختمان‌هایى است که در آن تلفیق معمارى ایرانى و باخترى بخوبى نمایان است.
بسیارى از مراکز تجارى مانند تیمچه‌ها را نیز باید از جمله بناهاى دورهٔ قاجار بحساب آورد. مانند تیمچه‌هاى علاءالدوله، حاجب‌الدوله، امین اقدس، و قیصریه در تهران و از همه مهم‌تر تیمچه‌سراى امین‌الدوله در کاشان.
از این دوره در جوار تهران، ساختمان‌هاى چندى ساخته شد، نظیر باغ شاه، مجموعهٔ اراک (سلطان‌آباد سابق) با برج‌ها، پاسدارخانه‌ها و چهار کاخ.
از دیگر کاخ‌ها و کلاه‌فرنگى‌ها مى‌توان سرخه حصار، عشرت‌آباد؛ در شیراز عمارت باغ ارم، باغ دلگشا، عفیف‌آباد و جهان‌نما و خانه‌هاى قوام‌الملک و در شهرهاى کاشان و قزوین نیز بناهایى را برشمرد.
