قدیمی ترین دیوارنگاره ها از دوره ی آغازین اسلام مربوط به سده دوم هجری است که در نیشابور قرار دارد.
نمونه ای از نقاشی دیواری نیز در کاخ جوسق الخاقانی از سده سوم هجری قمری و دوره ی عباسیان موجود است.
در هر دو اثر از رنگ های ساده استفاده شده است و به سبک نقاشی مانویان، در پیرامون طرح اصلی، خطوط تیره رنگ به کار رفته است. با مقایسه ی این نقاشی ها و نقاشی مانویان اساس هنر نقاشی پس از اسلام در ایران را مشاهده می کنیم.
عدم رعایت بعد نمایی یا پرسپکتیو، استفاده از رنگ های ساده و بدون سایه روشن و دقت در جزییات، از جمله ی خصوصیات نقاشی این دوره است.
برای بررسی نقاشی ایران پس از اسلام، در نظر داشتن این نکته لازم است که نقاشی تا قرن ها در خدمت هنر کتاب آرایی بوده است و از دوره ی صفوی به صورت مستقل مطرح می شود.
در قرن های اولیه هجری، کتاب آرایی بیشتر شامل کتاب های مذهبی و به ویژه قرآن مجید می شده است و آرایش کتاب ها با نقش های هندسی و غیر هندسی صورت می گرفته است که در سر فصل سوره های قرآن، لا به لای سطرها و در حاشیه صفحات به صورت تذهیب انجام می شده است.
ایالت هنر را در کانال تلگرام پیگیری کنید:
telegram.me/artstate