جامعه ی شهری در این دولت در هماهنگی و همنوایی کامل با دو جامعه ی روستایی و ایلیاتی قرار گرفت.
عناصر و مشخصه های شهر در دوران اسلامی به شرح ذیل است:

الف- مسجد: با توجه به اینکه تشکیل دولت اسلامی برای اولین بار در مسجد صورت گرفت. بناباین وجود مسجد جامع به عنوان مکانی که در آن نماز جماعت و جمعه به عنوان بیان کننده ی وظایف و آرمان های دولت اسلامی به انجام می رسید، به یکی از مشخصات اصلی شهر تبدیل شد.
ب- بازار: استقرار دولت اسلامی و تسلط آن بر کشورهایی با قوانین و مقررات تجاری مختلف، سبب گردید تا این دولت هم از این مقررات بهره برد و هم آن ها را با موازین شرعی هماهنگ کند. از بازار و میدان در شهر اسلامی به عنوان عناصر اصلی آن یاد می کنند.
ج- محله: در بدو تشکیل حکومت اسلامی در ایران، ایجاد هرگونه طبقه بندی اجتماعی بر مبنای قوم، نژاد، سنت و… نفی گردید و به تدریج اگرچه از تشکیل محلات بر اساس نظام ثروت و قدرت خبری نبود، ولی به تدریج محلات قومی، قبیله ای، نژادی، مذهبی، فرقه ای و… در شهر اسلامی شکل گرفت. این محلات نقش مهمی را در سراسر تاریخ پر فراز و نشیب شهر سازی ایران ایفا کردند.