نوشته های مرتبط
پدیده ی بازار در ایران مانند هر موجود زنده ای تداوم خود را در طی تاریخ از ابتدای پیدایش جوامع انسانی در چند
هزاره ی پیش از میلاد حفظ کرده است.
در ابتدا بازارها در بیرون دروازه های شارستان در محدوده ی ربض به صورت کاملاً ابتدایی تشکیل شده بود ولی در گسترش های بعد در دوره ی ساسانی عنصر بازار به عنوان ستون فقرات شهر از دل شارستان شروع می شد و دامنه ی خود را به حاشیه های ربض می گسترانید و قلب شهر می گردید.
از این زمان به بعد بازار که یکی از دروازه های اصلی شهر به حساب می آمد، پس از اتصال به قلب نمادین شهر یعنی مسجد جامع و در ادامه به کاخ، تا دروازه ی مقابل کشیده می شد. با رشد بازار، شهر صاحب ستون فقرات و محور اصلی می شد و از طریق کوچه های فرعی به خانه ها متصل می شد. میان این ساختار و در همجواری محور اصلی، فضاهای دیگر شهر همچون حمام ها، مدرسه ها، کاروانسراها، مسجد ها، تکیه ها، سقاخانه ها، زورخانه ها، قهوه خانه ها و حجره های بازرگانان و.. شکل می گرفت. این صورت ساختمانی نماینده ی یکپارچگی مذهبی، سیاسی، مالی و اجتماعی شهر سنتی ایران بوده است. اما این روند با حمله ی مغول تضعیف شد، ولی با استقرار دولت صفوی به عنوان متمرکز ترین دولت ایرانی دوره ی اسلامی دوباره به اوج خود رسید، مجدداً در دوره ی قاجار با ورود فناوری مدرن رو به افول نهاد.
انواع بازارها شامل:
۱- بازارهای روستایی
۲- بازارهای عشایری
۳- بازارهای شهری
هستند که به اختصار به تعریف هر یک از ان ها می پردازیم.
بیشتر به صورت ادواری و در ارتباط با تعدادی از روستاهای مجاور هم و متناسب با میزان تولید آن ها به صورت سالانه، ماهانه، هفتگی و … شکل می گیرد.
اغلب به صورت فصلی و برای مبادله ی محصولات دامی و دستی عشایر که در فصول خاصی تولید می شود، به وجود آمده است.
اغلب شهرها دارای یک بازار اصلی است که در گذشته بسته به خوزه ی نفوذ و قدرت خود، علاوه بر کارکرد اقتصادی، نقش های دیگری چون فعالیت های سیاسی، اجتماعی، مذهبی و ارتباطی هم داشتند.
الف- راسته: یا گذرگاه اصلی و فرعی بازار، مسیری نسبتاً طولانی است که در دو طرف آن دکان ها و فروشگاه ها به هم پیوسته و قرار دارند. از خصوصیات مهم راسته ها قرار نگرفتن واحد های مسکونی در میان آن هاست. راسته ی اصلی، به راسته های فرعی و سپس به کوچه هایی که واحد مسکونی در آن قرار داشت می رسید.
ب- سرا: شامل یک حیاط میانی است که حجره های به هم پیوسته دور آن را فرا گرفته اند. تفاوت سراها بیشتر در شکل زمین، تعداد طبقات، نوع ایوان، واق و راهروهاست. معمول ترین نوع سراها دو طبقه هستند.
ج- تیمچه: فضاهای سر پوشیده ای هستند که به عرضه ی یک نوع کالای خاص می پردازند. به ندرت تیمچه ها روباز هستند که بسیار محدود و کوچکند. چون اکثر آن ها مسقف هستند، کاربندی و رسمی بندی شده اند و در گوشه ها مقرنس کار شده است. از تیمچه های معروف ایران تیمچه ی امین الدوله در کاشان است که در دوره ی قاجار کار شده است و شاهکار مقرنس ایرانی است.
د- چارسوق: محل تقاطع دو راسته ی اصلی، چهار سو یا چارسوق نامیده می شود. معماری آن از دیگر قسمت های راسته متمایز و دارای ظرفیت و تزیینات داخلی بیشتری است. این فضا در بعضی شهرها به صورت هسته ی مرکزی اقتصاد شهر در آمده است.
سلام
من عاشق تئاتر وکارهای هنری هستم اگه با تبادل لینک موافقین حتما خبر بدین
با سلام.
شما می توانید مطالب تئاتر سایت رو پیگیری کنید. اما ایالت هنر فقط با وبسایت های هنری تبادل لینک داره.
مرسی